Wie het nieuws een beetje volgt kan het niet ontgaan zijn: de rente is aan het stijgen. Of misschien dat de hoge inflatie meer opgevallen is? Die twee hebben duidelijk met elkaar te maken: de hoge inflatie is belangrijke oorzaak voor het stijgen van de rente.
Marktrente – wat is dat?
In de media wordt vaak geschreven over de ‘marktrente’. Wat is dat eigenlijk? Vaak gaat het hierbij over de kapitaalmarktrente: de rente die geldt voor langere termijn leningen. De algemene maatstaf hierbij is de rente op de 10 jarige staatsobligatie.
Kapitaalmarktrente varieert van dag tot dag
Die kapitaalmarktrente varieert van dag tot dag terwijl er niet dagelijks nieuwe staatsleningen worden uitgegeven. Dat zit zo: het tarief dat varieert is niet het rentepercentage maar het totaalrendement. In dat rendement zit rente, maar ook het verschil tussen het bedrag dat je betaalt voor de obligatie en het bedrag dat je aan het eind van de looptijd uitbetaald krijgt. Het rentepercentage wordt vastgelegd bij de uitgifte van de obligatie – de rest is afhankelijk van de koers die van dag tot dag verschilt. Die koers wordt bepaald door vraag en aanbod.
Inflatie en rente
Inflatie betekent dat je in de toekomst minder kunt kopen van hetzelfde aantal euro’s. Ze zeggen dan dat geld minder waard wordt, we noemen het ook wel geldontwaarding.
Spaarrente zou inflatie moeten goedmaken…
Dat is slecht nieuws voor geld op een spaarrekening: hoe langer het daar staat, hoe minder we ermee kunnen doen. De algemene economische theorie is dan ook dat de spaarrente de inflatie zou moeten goedmaken, plus nog een beetje extra.
… leenrente ook
Andersom zou hetzelfde moeten gelden voor de leenrente. Daarbij is het de bank die geld beschikbaar stelt: geld dat uiteindelijk bij spaarders vandaan komt. De leenrente ligt vanzelfsprekend hoger dan de spaarrente – die rentemarge is waar de bank van leeft.
Koppeling lijkt verdwenen
Van die koppeling tussen rente en inflatie is echter al heel lang geen sprake meer – de spaarrente is nagenoeg nul terwijl de inflatie is opgelopen naar ruim 6%. Ook de rente voor geld lenen is bijzonder laag, zowel voor hypotheken als voor consumptieve leningen.
Stijgende rentes
De eerder genoemde kapitaalmarktrente is de laatste tijd duidelijk aan het stijgen. Die lag een hele tijd beneden de 0% – een negatief rendement dus, zelfs -0,5%. Inmiddels is daar verandering in gekomen en staat het rendement op de 10-jarige Nederlandse staatslening bijna een vol procent hoger. Hypotheekverstrekkers vallen over elkaar heen met renteverhogingen en ook de rente op persoonlijke leningen gaat omhoog.
Zakelijke leenrente ook omhoog?
Leningen worden niet alleen afgesloten door particulieren – ook bedrijven lenen regelmatig geld. Gaat de rente van zakelijke leningen ook omhoog met de markt? Ongetwijfeld: het stijgende renteniveau zorgt ervoor dat de prijs van geld voor banken omhoog gaat, dat wordt doorberekend aan de partijen aan wie ze het geld uitlenen.
Rente niet in beeld bij traditionele banken
Die stijging is echter niet zo duidelijk zichtbaar als die van bijvoorbeeld de hypotheekrente. Traditionele banken publiceren hun zakelijke leenrentes niet openbaar, het tarief dat ze in rekening brengen aan bedrijven is doorgaans maatwerk.
Nieuwe fintech partijen duurder
De nieuwe aanbieders van zakelijke leningen – doorgaans fintech partijen – werken met een heel andere kostenstructuur. Naast de rente brengen zij meestal ook aanvullende kosten in rekening. Geld lenen via deze weg is verre van goedkoop, het wordt dan ook vooral gebruikt voor kleinere bedragen en kortere looptijden.
De aantrekkingskracht van deze leningen zit niet in de prijs: het is vooral het snelle en eenvoudige proces dat ondernemers aantrekt. Bij deze partijen is de rente minder belangrijk voor de inkomsten – de stijgende rente zal hierdoor minder invloed hebben op het tarief.
